Op 1 juli 2015 is de opvolger van de AAFD-richtlijnen van kracht geworden: Het Protocol aanmelding en afdoening van fiscale delicten en delicten op het gebied van douane en toeslagen (hierna Protocol AAFD). Evenals onder zijn voorganger wordt bij fraude aan de hand van dit Protocol AAFD besloten of de verdachte strafrechtelijk wordt vervolgd dan wel bestuurlijk wordt beboet. Ook nu bevat het Protocol AAFD een aantal wegingscriteria (tot nu toe “aspecten” genoemd) die van groot belang zijn voor de wijze van afdoening van fraude. Zijn bij de fraude personen met een voorbeeldfunctie betrokken dan zal sneller tot een strafrechtelijke afdoening worden gekozen.
Dit geldt ook als bij de fraude adviseurs zijn betrokken. De reden dat adviseurs als belangrijk wegingscriterium worden genoemd is vanuit het standpunt van de Belastingdienst duidelijk. Bij fraude door of met medewerking van adviseurs wordt het vertrouwen van de overheid misbruikt. Adviseurs genieten nu eenmaal bepaalde faciliteiten en misbruik daarvan moet hard aangepakt worden.
Zeer opvallend is dat ten aanzien van het misbruik van vertrouwen expliciet verwezen wordt naar Horizontaal Toezicht (hierna: HT). Letterlijk zegt het Protocol AAFD: “Een reden te meer om dit misbruik aan te pakken is dat de Belastingdienst adviseurs en douane-expediteurs (vergaande) faciliteiten toekent en met hen afspraken maakt over Horizontaal Toezicht.”. Naar onze mening kan deze bepaling niet anders gelezen worden dan dat onder HT vallende adviseurs die bij fraude betrokken zijn eerder strafrechtelijk vervolgd worden dan hun collegae die niet onder HT vallen.
Daarnaast wordt in het Protocol AAFD aandacht besteed aan de mate van betrokkenheid van de adviseurs. De nieuwe richtlijn eist van de Belastingdienst een met aanwijzingen onderbouwde vaststelling dat de adviseur vermoedelijk op de hoogte was van de fraude én daaraan actief of passief zijn medewerking heeft verleend. Het Protocol AAFD geeft helaas geen toelichting wat daarmee wordt bedoeld. Wordt daarbij onder andere gedoeld op de rol van de adviseur, actief dan wel passief bij het slepen van omzetbelasting door hun cliënten?
Duidelijk is dat de pijlen nog meer dan in de uit 2011 daterende AAFD-richtlijn gericht zijn op de adviseur. Dames en heren adviseurs: Let op Uw saeck!