Op verzoek van ProceD heeft de Staatssecretaris van Financiën op 10 juni 2020 het “Memo traineren van onderzoeken” openbaar gemaakt.
De eerste versie van het memo dateert al uit 2009. Aanleiding om dit memo op te stellen waren de oplopende doorloop- en behandeltermijn van boekenonderzoeken. Ondernemers zouden boekenonderzoeken (en daarmee de belastingheffing) in toenemende mate frustreren. De Staatssecretaris heeft thans de versie van 2016 openbaar gemaakt. Met dit memo wordt controlemedewerkers een handreiking gegeven hoe te handelen bij trainerende ondernemers en hun adviseurs. Er worden voor elk van de drie fasen in het controleproces (Aankondigingsfase, feitelijk onderzoek en eindfase onderzoek) beschreven hoe om te gaan met trainerende ondernemers.
Als een ondernemer niet aan zijn informatieverplichtingen voldoet wordt hij op zijn wettelijke verplichtingen gewezen en wordt de ondernemer nog eens in de gelegenheid gesteld om aan zijn verplichtingen te voldoen. Tevens wordt hij dan op de gevolgen gewezen als hij weigerachtig blijft. Uiteindelijk kan het traineren leiden tot het afgeven van een informatiebeschikking. Het memo bevat vele voorbeeldteksten voor brieven aan de trainerende ondernemer en voorbeeldteksten van informatiebeschikkingen.
Het gedrag van de belastingplichtige bepaalt de aanpak van de Belastingdienst. Het blijft maatwerk, aldus het memo. Niet alleen de feiten bepalen de aanpak door de Belastingdienst maar ook het gedrag van de belastingplichtige. Aangegeven wordt dat de Belastingdienst bij bereidwillige belastingplichtigen soepeler omgaat met de termijnen dan bij belastingplichtigen die de regels overtreden. Bij die laatstgenoemde groep zal getracht worden het gedrag te beïnvloeden. Immers een goed contact en verdieping in de beweegredenen van de belastingplichtigen bevorderen de compliance.