De Belastingdienst heeft naar aanleiding van een verzoek van ProceD, op basis van de Wet openbaarheid van bestuur, het plan van aanpak en de werkinstructies openbaar moeten maken betreffende de Actie balansschulden omzetbelasting.
Uit deze stukken blijkt dat de Belastingdienst bij de uitvoering van de Actie balansschulden omzetbelasting een boetebeleid voert dat op zijn minst discutabel genoemd kan worden. Aan ondernemers bij wie per 31 december 2012 een omzetbelastingschuld (waarvoor geen suppletieaangifte is ingediend) van minder dan € 50.000 is geconstateerd, wordt in beginsel een verzuimboete opgelegd van 10% van de ten onrechte niet afgedragen omzetbelasting.
Ondernemers met een omzetbelastingschuld hoger dan € 50.000 kunnen, in beginsel, rekenen op boekenonderzoek dat er op gericht is om feiten en omstandigheden in beeld te brengen voor het schuldonderzoek. Dat schuldonderzoek zal in eerste instantie plaatsvinden ter zake van het betalingsverzuim. Daarnaast vindt schuldonderzoek plaats naar de vraag of voldaan is aan de informatieverplichting zoals deze sinds enige jaren in artikel 10a Awr resp. artikel 15 Uitvoeringsbesluit OB is opgenomen. Duidelijk is dat de Belastingdienst bij ondernemers met een omzetbelastingschuld van meer dan € 50.000 onderzoekt of een vergrijpboete op zijn plaats is.
Op mijn vraag aan de Belastingdienst waarom de grens voor het al dan niet uitvoeren van een schuldonderzoek bij € 50.000 ligt kreeg ik geen antwoord. Er werd slechts verwezen naar de gemaakte afspraken in het plan van aanpak. Daarin is echter geen enkele reden genoemd waarom de grens bij € 50.000 ligt.
Opvallend is dat er in de thans openbaar gemaakte stukken geen enkele link wordt gelegd naar de AAFD-richtlijnen. Waarom worden ondernemers met een omzetbelastingschuld van meer dan € 15.000 niet aangemeld conform de AAFD-richtlijnen? Sterker nog, als de omzetbelastingschuld lager is dan € 50.000 wordt slechts een verzuimboete opgelegd. Zelfs ondernemers met aanzienlijk hogere omzetbelastingschulden lijken weg te kunnen komen met een bestuurlijke boete!
Het lijkt er op dat het beleid van de Belastingdienst er uitsluitend op gericht is om, naast een gedragsverbetering bij de dienstverleners en de ondernemers, zo snel mogelijk en zoveel mogelijk achterstallige omzetbelasting binnen te harken. Dat lijkt redelijk te lukken. Immers deze actie heeft in 2013 al ruim € 70 miljoen en in 2014 ruim € 151 miljoen opgeleverd. Dat daarmee in strijd gehandeld wordt met het bestaande beleid doet blijkbaar niet ter zake.
Een waarschuwing voor ondernemers bij wie binnenkort door de Belastingdienst een boekenonderzoek omzetbelasting wordt aangekondigd, is op zijn plaats. Hoewel de Belastingdienst zal aankondigen dat het onderzoek gericht is op het vaststellen van aansluiting tussen de aangiften omzetbelasting over één of meer jaren met onderliggende administratie zal de nadruk liggen op het doen van schuldonderzoek om een vergrijpboete te kunnen opleggen. Daarbij zullen de controleurs van de Belastingdienst ook de dienstverleners (accountants en belastingadviseurs) uitvoering ondervragen. Vragen die adviseurs kunnen verwachten zijn: a. wie verzorgt de aangiften omzetbelasting b. hoe is de gang van zaken met betrekking tot de bespreking van de jaarrekening (is/wordt de balanspositie omzetbelasting besproken?) c. wie bepaalt of er een suppletie wordt ingediend d. hoe is de gang van zaken bij het doen van suppletieaangiften etc etc.
Maar ook de adviseurs zijn gewaarschuwd! Zij kunnen immers ook beboet worden.
Gespecialiseerd advies nodig?
Heeft u na het lezen van dit artikel nog vragen, of heeft u voor één van uw cliënten een ander probleem met de Belastingdienst waar u advies over wilt? Neem dan contact op met onze specialist Mr. Pieter W. Kok, auteur van dit artikel