Exact een jaar na een Woo-verzoek van ProceD heeft het Ministerie van Financiën op 30 augustus 2023 gegevens openbaar gemaakt over het beleid van de Belastingdienst inzake het instellen van een zuiver schuldonderzoek in de zin van Titel 5.2 AWB.
Aanleiding van ons verzoek was het feit dat een aantal van onze cliënten vorig voorjaar een schrijven van de Belastingdienst ontvingen waarin werd aangegeven dat het vermoeden gerezen was dat het aangegeven inkomen niet juist was. Om die reden werd een zuiver schuldonderzoek ingesteld. Daarbij werd aan de adviseurs inzage in het klantendossier gevraagd. Vervolgens was het de bedoeling dat de belastingplichtige én zijn adviseur zouden worden uitgenodigd voor een verhoor. Al in de aankondigingsbrief van het onderzoek werd, overeenkomstig artikel 5:10a, AWB, de cautie verleend.
Uit het Woo-besluit blijkt dat de kennisgroep Formeel Recht haar standpunt omtrent de bevoegdheid van de inspecteur om zuivere boetevragen te stellen op 21 oktober 2022 heeft ingetrokken. Inmiddels is het Ministerie van Financiën op 22 augustus jl. een internetconsultatie begonnen over de Fiscale verzamelwet 2025. Daarin wordt voorgesteld om expliciet inde AWR op te nemen dat de inspecteur bevoegd is om gegevens en inlichtingen te vorderen en inzage te vorderen van de boeken, bescheiden en andere gegevensdragers of de inhoud daarvan ten behoeve van het opleggen van bestuurlijke boetes. De aanleiding voor deze explicitering is, aldus de Memorie van Toelichting, dat er discussie bestaat over de vraag op welke grondslag de inspecteur op dit moment een schuldonderzoek kan doen wanneer een belang voor de belastingheffing niet (langer) aanwezig is.
De Minister van Financiën heeft thans de volgende stukken openbaar gemaakt:
1. Update Responsief handhaven en boete
2. Memo d.d. 21 maart 2017 van Kennisgroep Formeel Recht inz. bevoegdheid stellen zuivere boetevragen
3. Presentatie Gebruikelijk loon en schuldonderzoek
4. Verzuimboete – memo schuldonderzoek
5. Handreiking feitenonderzoek en schuldonderzoek controle
6. Mededeling d.d. 31 oktober 2022 van de kennisgroep Formeel recht dat bevoegdheid stellen zuivere boetevragen is ingetrokken
7. Schuldonderzoek rechtspersoon themadag boete 26 september 2016
8. Voorbeeldvragen schuldonderzoek